از جمله مفاهیم ارزشمندی که در آموزه‌های دینی به خصوص قرآن کریم، مورد عنایت و توجه قرارگرفته و به آن سفارش شده، احسان و نیکوکاری است. احسان و نیکوکاری کارکردهای زیادی در عرصه‌های فردی، اجتماعی، فرهنگی، معنوی و... دارد. مؤمنان واقعی و انسان‌های صاحب خرد و اندیشه در هر عصر و نسلی، سعی و تلاش کرده‌اند خود را به صفت و ویژگی احسان و نیکوکاری، آراسته سازند.

امام علی‏ علیه السلام : طوبی لِمَن أحسَن إلَی الِعبادِ و تَزَوَّدَ لِلمَعادِ
خوشا به حال آن که به بندگان خدا نیکی کند و برای آخرت خود زاد و توشه برگیرد.

مقاله اثرات نیکوکاری در زندگی را بخوانید

 توصیه و سفارش سعدی است که می‌گوید:

ره نیک مردان آزاده گیر ، چو ایستاده‌ای دست افتاده گیر

مبنای نیکوکاری و رسیدگی به کار مردم و نیازمندان در اسلام تقوی و پرهیزکاری است و قرآن مجید در آیه 2 سوره مائده به این امر اشاره دارد و می فرماید بر امور نیک و تقوی، تعاون و همکاری نمایید. انسان مسلمان باید در پی رفع حوایج برادر مسلمان باشد و سعی کند تا می تواند به هر صورت ممکن به آنان یاری دهد زیرا در روایت آمده است : هرگاه مسلمانی رفع گرفتاری مسلمانی را می کند خداوند به او خطاب می نماید که پاداش تو بر من و برای تو غیر از بهشت را نمی پسندم.

بر اساس احادیث و روایات احسان، نیکوکاری و رسیدگی به کار مردم و رفع نیاز آنها از برترین حسنات بیان شده و کسانی که به سرنوشت برادر مسلمان خود بی توجه باشند مورد نکوهش قرار گرفته اند. نیکی به دیگران  در جهت گره گشایی از نیازمندان، امری فرا ملی است. در فراسوی مرزها، این عمل نیکو، جایگاه والای خود را دارد. همچنین در آیین اسلام که در آن مسلمانان، برابر و برادر خوانده شده اند، این امر از جایگاه ویژه ای برخوردار است. نیکوکاران مسلمان، رهروان صادق امامان معصوم علیهم السلام هستند؛ آنان که خلق و خوی حسنه شان و سیره و سیر و سلوکشان سرشار از خوبی ها و گره گشایی هاست.

خداوند تبارک و تعالی در آیات قرآن اوصاف نیکوکاران را چنین برمی شمرد:

1-   آنها درهمه حال انفاق می کنند چه موقعی که در راحتی و وسعتند و چه زمانی که  در محرومیتند. روشن است که انفاق در حال ثروت به تنهایی نشانه نفوذ کامل صفت عالی سخاوت در اعماق روح انسان نیست اما آنها که در همه حال اقدام به کمک و بخشش می کنند نشان می دهند که این صفت در آنها ریشه دار است.

2-   آنها بر خشم خود مسلطند. زیرا فرو بردن خشم اثر فوق العاده ای در تکامل معنوی انسان و تقویت روح ایمان دارد.

3-   آنها از خطاهای مردم می گذرند. فروبردن خشم باید با حالت عفو و بخشش توأم گردد.( تفسیر نمونه، ج3، ص99).

نیکوکاران کسانی هستند که از نعمتهای الهی در طریق اطاعت او بهره می گیرند و وظائف خود را به نیکوترین وجه انجام می دهند و مخصوصا از انفاق در راه خدا کوتاهی نمی کنند. این نیکوکاران نه تنها به دیگران نیکی می کنند که نسبت به خویشتن هم بهترین خدمت را انجام می دهند.(تفسیر نمونه، ج14، ص110).

نیکوکار کسی است که هر گونه جهاد و تلاشی را در راه خدا و برای او به منظور وصول به اهداف الهی انجام دهد، خواه در طریق کسب معرفت باشد یا جهاد با نفس یا مبارزه بادشمن یا صبر بر اطاعت یا شکیبایی در برابر وسوسه معصیت یا در مسیر کمک به افراد مستضعف و یا انجام هر کار نیک دیگر باشد.( تفسیر نمونه، ج 16، ص 349).

لوازم نیکوکاری

رسیدن به مقام نیکوکاری مقدماتی دارد که ذکر می کنیم

بکی از لوازم رسیدن به مقام نیکوکاری بر اساس آیات قرآن استغفار از گناهان از صمیم قلب می باشد.

اقتصاد و میانه روی در انفاق هم یکی دیگر از لوازم نیکوکاری است. البته انفاق هم باید با حسن رفتار نسبت به نیازمندان باشد و همراه با گشاده رویی و بدون منت و آزار و اذیت.

صبر در برابر مشکلات و تلاش در حل آنها و رسیدن به پیروزی، انسان را در رسیدن به مقام نیکوکاری یاری می دهد.

یکی دیگر از مقدمات رسیدن به نیکوکاری، ایمان و عمل صالح و پرهیزگاری است.

اینیستاگرام موسسه خیریه جوادالائمه (ع)

چند نکته:

1-   عفو و گذشت از کافر نیز احسان و نیکوکاری است.

2-   احسان و نیکوکاری بالاترین مرحله کمال و سبب محبوبیت نزد خدای متعال لست.

3-   خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی سازد. پاداش نیکوکاران علاوه بر ثواب دنیا ثواب آخرت نیز است  و ثواب آخرت سراسر حسن است و از هر نظر خالص  و دور از ناراحتی هاست. و پاداش آنها بهشت برین است.

4-   رحمت خداوند به نیکوکاران نزدیکتر است.

5-   حکمت و علم جزای نیکوکاران است. کسانی که به خاطر تقوای الهی و به خاطر اعمال نیک و پاک این شایستگی را پیدا کرده اند که حکمت و علم به آنها  داده شود.

6-   مقام نیکوکارن از مقام مجاهدان فراتر است . چرا که آنها علاوه بر جهاد و تلاش در راه نجات خود دارای مقام ایثار و احسانند و برای دیگرا نیز تلاش می کنند.

موسسه خیریه جوادالائمه (ع)-اولین و بزرگترین مرکر نگه داری کودکان بی سرپرست