جامعه قرآنی فراتر از عدالت عقلانی بر مبنای احسان و اکرام اخلاقی شکل می‌گیرد، لذا هر یک از افراد جامعه نه تنها بر محور عدالت با یکدیگر تعامل سازنده دارند، بلکه در مرتبه احسان و اکرام به بخشش و ایثار از حقوق طبیعی خود اقدام می‌کنند و با پرهیز از استئثار (خودبرگزیدگی)، دیگران را مقدم می‌دارند و در کارهای خیر پیشگام شده و از یکدیگر در این امور سبقت می‌گیرند و بر آن هستند تا با شتاب‌گیری نفس‌گیر بتوانند گوی سبقت را از رقیبان بستانند و پیشتاز در امر خیررسانی باشند. در مطلب حاضر اهمیت و ضرورت سبقت‌گیری از هم در کارهای نیک اجتماعی براساس آیات قرآن تشریح شده است.
***
سرعت و سبقت در کارهای نیک اجتماعی
برخی از کارها و فعالیت‌ها، عمومی و عادی است و هر کسی به سادگی از انجام و عهده آن بر می‌آید؛ چرا که رفتاری ساده و بی‌هزینه یا بسیار کم‌هزینه است؛ از جمله این کارهای اجتماعی که کم‌هزینه یا بسیار کم‌هزینه است، سبقت در سلام است؛ زیرا سلام کردن هزینه‌ای ندارد مگر تواضع و فروتنی. با آنکه دستاوردهای بسیار دنیوی و اخروی برای آن بیان شده است که افزایش انسجام اجتماعی و تعاون از جمله آنهاست؛ اما جالب این است که کسانی را می‌توان یافت که نه تنها از سلام کردن و سبقت در سلام ابا دارند، بلکه به سختی حاضر به پاسخ واجب به سلام مستحب دیگران هستند؛ چرا که اگر سلام کردن مستحب است؛ ولی جواب سلام دیگران را دادن واجب شرعی است. خداوند می‌فرماید: وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّهًٍْ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اًلله كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبًا؛ و چون به شما درود و زنده‌باد گفته شد، شما به صورتى بهتر از آن درود گوييد يا دست‌کم همان را در پاسخ برگردانيد كه خدا همواره به هر چيزى حسابرس است. (نساء، آیه ۸۶)  ریشه این نوع رفتار ناهنجار اجتماعی از سوی برخی از افراد جامعه را باید در فقدان تواضع و فروتنی و نوعی حالت تکبر باطنی و رویه استکباری در این افراد جست.
اسلام برای اینکه رفتارهای اجتماعی را در مسیر کمالی ساماندهی کند، قوانین و مقرراتی را در قالب احکام و آداب اجتماعی وضع کرده است. از جمله سبقت‌جویی در سلام کردن به دیگران را مستحب کرده و سپس نه تنها جواب سلام را در همان شکل سلام داده شده، واجب کرده، بلکه دستور داده تا به عنوان آداب اجتماعی، جواب بهتر و نیکوتری در پاسخ سلام داده شود. همچنین در اسلام برای ساماندهی این هنجار اجتماعی، فرمان داده شده است تا وارد به وارد شده، ایستاده به نشسته، سواره به پیاده، جمع اندک به جمع انبوه، کوچک‌تر به بزرگ‌تر و خطیب به مردم، پیش از خطبه سلام کرده و بر دیگران پیش‌دستی کنند.( العروهًْ الوثقی، یزدی، ج۳، ص۲۶).