ما به خشم نیاز داریم تا با ظلم و استبداد مقابله کنیم. عصبانیت به ما انرژی می‌دهد تا بی‌عدالتی، تجاوز و دیگر اقدامات زیان‌آور را که صلح و آرامش را برهم می‌زنند و رنج‌ها را زیاد می‌کنند، ریشه‌کن کنیم.
اما عصبانیت باید در کنترل انسان باشد در غیر این صورت سبب ایجاد آشفتگی می‌شود.

راهکار های شگفت انگیز کنترل خشم
عصبانیت مانند آتش است که اگر به شیوه درست و کنترل شده از آن استفاده کنیم، مثلاً در طبخ غذا، برای ما مفید است. اما زمانیکه این آتش از کنترل ما خارج شود، می‌تواند ما را به خاکستر تبدیل کند.
قرآن در آیه ۱۳۴ سوره مبارکه آل‌عمران می‌فرماید: «الَّذِینَ یُنفِقُونَ فِی السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ: هم آنان که در فراخى و تنگى انفاق می‌کنند و خشم خود را فرو می‌برند و از مردم در می‌گذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد».

مقاله اثرات نیکوکاری (کلیک کنید)

چرا احساس خشم می‌کنیم؟

اگر این سؤال را از خود بپرسیم و بتوانیم پاسخی برای آن بیابیم، به ما کمک خواهد کرد که خشم خود را کنترل کنیم.
معمولاً مردم می‌گویند که ما وقتی بی‌عدالتی می‌بینیم، کسی به ما دروغ بگوید، کسی از ما انتقاد کند، کسی ما را توبیخ کند، کسی ما را تحقیر کند، وقتی مریض باشیم و غیره عصبانی می‌شویم.
اما این‌ها دلیل اصلی عصبانی شدن ما نیستند.
گاه یک اتفاق سبب می‌شود که فردی به شدت عصبانی شود اما فرد دیگری درست در همان وضعیت دچار عصبانیت نمی‌شود. چرا؟ چون آن‌ها به دلیل داشتن ساختارهای فکری مختلف، دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به آن مسئله داشته‌اند.
ساختار فکری ماست که سبب عصبانیت و خشم ما در مورد یک مسئله می‌شود.
ساختار فکری و خرد ما نیز متشکل است از اینکه چگونه وقایع را می‌بینیم، چگونه آن‌ها را تحلیل می‌کنیم، چگونه استدلال عقلی می‌کنیم و چگونه به نتایج نگاه می‌کنیم.
خداوند در آیه ۱۹۱ سوره آل‌عمران با برشمردن ویژگی‌های صاحبان عقل و خرد می‌فرماید: «الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلًا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ: هم آنان که خدا را[در همه احوال] ایستاده و نشسته و به پهلو آرمیده یاد می‌کنند و در آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند [که] پروردگارا اینها را بیهوده نیافریده‏‌اى منزهى تو پس ما را از عذاب آتش دوزخ در امان بدار» به این ترتیب انسان‌ها را به تفکر و تأمل فرا می‌خواند.

تلاوت و روخوانی قران(کلیک کنید)

کنترل خشم

بنابراین، اگر ما می‌خواهیم خشم خود را کنترل کنیم باید ساختار فکری خود را کنترل کنیم.
بی شک چیزهایی که ما را عصبانی می‌کنند در زندگی ما تکرار خواهند شد. آیا می‌توانیم همه این عوامل را از زندگی حذف کنیم تا عصبانی نشویم؟ آیا می‌توانیم جهان را به‌گونه‌ای تغییر دهیم که احساس خشم نکنیم؟
نه! ما نمی‌توانیم جهان را تغییر دهیم و آن را به جهانی ایده‌آل برای خود تبدیل کنیم اما می‌توانیم ساختار فکری خود را تغییر دهیم. با تغییر ساختار فکری خود در مواجهه با همان چالش‌های قبلی، می‌توانیم به صورت کنترل‌شده و منطقی از احساس خشم خود برای دستیابی به نتایج مثبت استفاده کنیم.
آموزه‌های اسلامی که از جانب خداوند عادل و علیم برای ما نازل شده، فکر ما را با اطلاعات درست تجهیز و ما را در لحظه لحظه زندگی از جمله در زمان خشم راهنمایی می‌کنند.
قرآن در آیه ۳۸ سوره مبارکه بقره «قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِیعًا فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُم مِّنِّی هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَایَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ: فرمودیم جملگى از آن فرود آیید پس اگر از جانب من شما را هدایتى رسد آنان که هدایتم را پیروى کنند بر ایشان بیمى نیست و غمگین نخواهند شد» تاکید می‌کند کسانی‌که از رهنمودهای الهی پیروی می‌کنند، دچار ترس و اندوه نمی‌شوند.

موسسه خیریه جوادالائمه اهواز-اولین و بزرگترین مرکز نگهداری کودکان بی سرپرست