به واسطه تراکم زیاد ترکیبات گیاهی قدرتمند، بسیاری از گیاهان دارویی به مبارزه با ویروس‌ها کمک کرده و از گزینه‌های مورد علاقه پزشکان سنتی بوده‌اند.
با این وجود، برخی فواید گیاهان دارویی از پشتیبانی پژوهش‌های علمی گسترده، به ویژه مواردی که با حضور سوژه‌های انسانی انجام شده باشند، برخوردار نیستند، از این رو، باید جانب احتیاط را در مصرف آن‌ها رعایت کرد.
در ادامه این مقاله از موسسه خیریه جوادلائمه (ع) با برخی از گیاهان دارویی با قوی‌ترین فعالیت ضد ویروسی آشنا می‌شویم.

مقاله چهار طبع بدن از دیدگاه طب سنتی را بخوانید

رگانو (پونه کوهی)

ارگانو که به نام پونه کوهی نیز شناخته می‌شود گیاهی محبوب در خانواده نعناعیان و به واسطه خواص دارویی خود شناخته شده است. ترکیبات گیاهی موجود در ارگانو، از جمله کارواکرول (Carvacrol) ویژگی‌های ضد ویروسی را ارائه می‌کنند.
در یک مطالعه آزمایشگاهی، هم روغن ارگانو و هم کارواکرول به صورت مجزا فعالیت نوروویروس موشی را طی 15 دقیقه پس از مواجهه کاهش دادند.
نوروویروس موشی بسیار مسری است و از دلایل اصلی آنفلوانزا معده در انسان است. این نوع بسیار شبیه به نوروویروس انسانی است و در مطالعات علمی استفاده می‌شود زیرا رشد و تکثیر نوروویروس انسانی در محیط آزمایشگاهی بسیار دشوار است.
روغن ارگانو و کارواکرول فعالیت ضد ویروسی در برابر ویروس هرپس سیمپلکس نوع-1 (HSV-1)، روتاویروس، دلیل شایع اسهال در نوزادان و کودکان، و ویروس سنسشیال تنفسی (RSV) که موجب عفونت‌های تنفسی می‌شود را نیز نشان داده‌اند.

برگ‌ها و روغن اساسی نعناع بیابانی حاوی ترکیبات فعال، از جمله منتول و اسید رزمارینیک هستند که فعالیت ضدویروسی و ضدالتهاب دارند

مریم گلی

مریم گلی یکی از اعضای خانواده نعناعیان و یک گیاه دارویی معطر است که از گذشته‌های دور در پزشکی سنتی برای درمان عفونت‌های ویروسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص ضد ویروسی مریم گلی بیشتر با ترکیباتی به نام سافی‌سینولید (Safficinolide) مرتبط است که در برگ‌ها و ساقه این گیاه وجود دارند.
پژوهش‌های آزمایشگاهی نشان داده‌اند که مریم گلی ممکن است با ویروس نقص ایمنی انسان نوع 1 (HIV-1) که به ایدز منجر می‌شود، مبارزه کند. در یک مطالعه، عصاره مریم گلی با پیشگیری از ورود ویروس به سلول‌های هدف به طور قابل توجهی فعالیت اچ‌آی‌وی را مهار کرد.
همچنین، مریم گلی توانایی خود در مبارزه با ویروس هرپس سیمپلکس نوع-1 و ایندیانا وسیکیولوویروس (Indiana Vesiculovirus) که حیوانات اهلی مانند اسب، گاو و خوک را آلوده می‌سازد، نشان داده است.

ریحان

بسیاری از انواع ریحان، از جمله شیرین و مقدس، ممکن است با برخی عفونت‌های ویروسی مبارزه کنند. به عنوان مثال، یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که عصاره ریحان شیرین حاوی ترکیباتی مانند اپی‌ژنین و اسید اورسولیک، می‌تواند آثاری قدرتمند در برابر ویروس‌های هرپس (تبخال)، هپاتیت B و انتروویروس داشته باشد.
همچنین، ریحان مقدس توانایی خود در افزایش ایمنی بدن را نشان داده که ممکن است به مبارزه با عفونت‌های ویروسی کمک کند.
طی یک مطالعه چهار هفته‌ای با حضور 24 بزرگسال سالم، مصرف 300 میلی‌گرم عصاره ریحان مقدس افزایش چشمگیر سطوح سلول‌های T و سلول‌های قاتل طبیعی در بدن این افراد را نشان داد که هر دو مورد سلول‌های ایمنی هستند که به محافظت و دفاع از بدن در برابر عفونت‌های ویروسی کمک می‌کنند.

اینیستاگرام موسسه خیریه جوادالائمه (ع)

رازیانه

رازیانه گیاهی با عطر و طعمی شبیه به شیرین بیان است که ممکن است با برخی انواع ویروس مبارزه کند.
یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که عصاره رازیانه آثار ضد ویروسی قوی را در برابر ویروس‌های هرپس و پاراآنفلوآنزا نوع-3 (PI-3) که موجب عفونت‌های تنفسی در گاوها می‌شود، ارائه کرده است.
افزون بر این، ترانس-آنتول، ترکیب اصلی موجود در روغن اساسی رازیانه، آثار ضد ویروس قوی در برابر ویروس‌های هرپس را نشان داده است.
برخی مطالعات با حضور سوژه‌های حیوانی نشان داده‌اند که رازیانه ممکن است سیستم ایمنی را تقویت کرده و التهاب را کاهش دهد که این شرایط ممکن است به مبارزه با عفونت‌های ویروسی کمک کند.

سیر

سیر یکی از درمان‌های طبیعی محبوب برای طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها، از جمله عفونت‌های ویروسی است.
در یک مطالعه با حضور 23 بزرگسال مبتلا به زگیل ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، دو بار در روز استفاده از عصاره سیر روی نواحی تحت تأثیر قرار گرفته به از بین بردن زگیل‌ها پس یک تا دو هفته کمک کرد.
افزون بر این، مطالعات آزمایشگاهی در گذشته نشان داده‌اند که سیر ممکن است فعالیت ضد ویروسی در برابر آنفلوانزای A و B، اچ‌آی‌وی، ویروس هرپس سیمپلکس نوع-1، سینه پهلوی ویروسی، و راینوویروس که موجب سرماخوردگی می‌شود، داشته باشد. با این وجود، به پژوهش‌های بیشتری در این زمینه نیاز است.
مطالعات آزمایشگاهی و مواردی با حضور سوژه‌های حیوانی نشان داده‌اند که سیر واکنش سیستم ایمنی را با تحریک سلول‌های ایمنی محافظ که ممکن است در برابر عفونت‌های ویروسی وارد عمل شوند، بهبود می‌بخشد.

زنجبیل

محصولات تهیه شده از زنجبیل مانند چای‌ها، قرص‌ها و شربت‌ها، درمان‌های طبیعی محبوبی هستند. زنجبیل به لطف تراکم بالای ترکیبات گیاهی قدرتمند فعالیت ضدویروس چشمگیری را نشان داده است.
پژوهش‌های آزمایشگاهی نشان داده‌اند که عصاره زنجبیل از آثار ضدویروسی در برابر آنفلوانزا پرندگان، ویروس سنسشیال تنفسی، و کالیسی‌ویروس گربه‌ای (FCV)، قابل مقایسه با نوروویروس انسانی، برخوردار است.
افزون بر این، برخی ترکیبات در زنجبیل، مانند جینجرول و زینجرون، توانایی خود در مهار تکثیر ویروس و پیشگیری از ورود ویروس‌ها به سلول‌های میزبان را نشان داده‌اند.

موسسه خیریه جوادالائمه (ع)-اولین و بزرگترین مرکر نگه داری کودکان بی سرپرست