۴ نکته برای تنظیم یک برنامه‌ی مطالعاتی موثر
قبل از اینکه به سراغ این ۴ نکته برویم، باید بدانید که هیچ راه درستی برای تهیه‌ی یک برنامه‌ی مطالعاتی وجود ندارد؛ یعنی نمی‌توانید یک برنامه‌ی از پیش تعیین شده را پیدا کنید و مطمئن باشید اگر طبق آن پیش بروید حتما موفق خواهید شد. برنامه‌ی مطالعاتی شما باید بر اساس نیازها، کلاس‌ها و سبک یادگیری خودتان تنظیم شده و به اصطلاح شخصی‌سازی شود. برای نوشتن برنامه‌ی مطالعاتی می‌توانید از این ۴ نکته استفاده کنید تا چهارچوب اولیه‌ی تنظیم برنامه را محکم و استوار برقرار کنید.
نکته‌ی ۱؛ عادت‌های مطالعه‌ی فعلی و سبک یادگیری خود را تجزیه و تحلیل کنید
به این فکر کنید که چه روشی برای شما مفید است و چه روشی شما را از مطالعه بیزار می‌کند. آیا ۱ یا ۲ روز مطالعه‌ی سنگین در هفته برایتان راحت‌تر است یا اگر هر شب ۳۰ دقیقه درس بخوانید بهتر یاد می‌گیرید؟ آیا زمانی خاصی در شبانه روز وجود دارد که بازدهی شما بالاتر می‌رود؟ اگر بلافاصله بعد از کلاس همان موضوع را مطالعه کنید بهتر به خاطر سپرده می‌شود یا بعد از کلاس نیاز به استراحت دارید؟ با پاسخ به سوالاتی از این دست می‌توانید عادت‌های مطالعه و سبک یادگیری‌تان را شناسایی و بررسی کنید.
نکته‌ی ۲؛ برنامه‌ی فعلی و زمان‌بندی کنونی خود را بازبینی کنید
برای این کار می‌توانید از تقویم کاغذی یا دیجیتال استفاده کنید. هیچ اجباری به استفاده از یک نوع خاص نیست فقط با تقویمی کار کنید که برایتان راحت‌تر است. تمام کارهای روزانه مثل کلاس‌ها، فعالیت‌های فوق برنامه و کارهای شخصی را در تقویم بنویسید. حالا می‌توانید ببینید چقدر از زمان شما برای کدام کارها صرف می‌شود و چقدر زمان اضافه‌تر برای مطالعه دارید.
اگر برنامه‌تان آن‌قدر فشرده است که زمان کمی برای مطالعه دارید، شاید بهتر باشد دوباره فعالیت‌هایتان را بررسی کنید و ببینید زمان کدام کارها را می‌توانید کمتر کنید یا چگونه می‌توانید فضای خالی در تقویم باز کنید. بعد از ایجاد فضاهای خالی، دوباره برنامه‌ی مطالعاتی‌تان را تنظیم کنید.
نکته‌ی ۳؛ مشخص کنید برای درس‌های هر کلاس چقدر زمان مطالعه نیاز دارید
سال‌های سال یک قانون وجود داشت که توصیه می‌کرد به ازای هر یک ساعت کلاس باید ۲ ساعت مطالعه کنید؛ یعنی اگر ۱۵ ساعت کلاس داشتید باید حداقل ۳۰ ساعت مطالعه می‌کردید. سوالی که پیش می‌آید میزان کارآیی و تاثیرگذاری این الگو است. حالا که فناوری جدید سرعت تحقیق، مطالعه و نگارش را بالا برده آیا هنوز هم باید به ازای هر ۱ ساعت کلاس ۲ ساعت مطالعه داشت؟
در ابتدای هر ترم تحصیلی برنامه‌ی درسی کل ترم در اختیار شما قرار می‌گیرد و معمولا تاریخ امتحانات میان‌ترم و پایان‌ترم یا زمان تحویل پروژه‌ها هم در آن مشخص شده است. با کمک همین برنامه می‌توانید برنامه‌ی مطالعاتی خودتان را تنظیم کنید و بر اساس هر موضوع درسی و کارهای جانبی آن، زمان مناسبی برای مطالعه اختصاص دهید.
بعضی از درس‌ها سخت‌تر است یا کلاس‌های آن به صورت فشرده و نزدیک به هم برگزار می‌شود، در نتیجه باید زمان بیشتری برای مطالعه‌ی آن‌ها اختصاص دهید. همچنین باید در طول برنامه‌ی مطالعاتی‌تان زمانی را هم برای انجام تحقیقات و پروژه‌ها مشخص کنید. بعد از تنظیم زمان این موارد، به سراغ درس‌های آسان‌تر بروید و همین کار را انجام دهید.
در آخر زمان امتحانات را هم به برنامه‌تان اضافه کنید و دوباره برنامه را بررسی کنید. اگر لازم بود زمان مربوط به هر درس را کم و زیاد کنید تا به موقع برای امتحانات آماده باشید و از هیچ درسی هم عقب نمانده باشید.
نکته‌ی ۴؛ برنامه‌تان را تنظیم کنید
حالا که متوجه میزان زمان لازم برای مطالعه‌تان شدید و می‌دانید که چقدر زمان برای این کار دارید، می‌توانید برنامه‌ی دقیق مطالعاتی خود را تنظیم کنید. اضافه کردن زمان مطالعه به تقویم و پایبندی به انجام آن به شما کمک می‌کند که حتما در زمان مشخص شده به مطالعه بپردازید. برای اینکه مطمئن باشید زمان کافی برای مطالعه دارید می‌توانید مشخص کنید که چه روزهایی چه درس‌هایی را مطالعه می‌کنید.
مثلا دوشنبه‌ها و پنجشنبه‌ها را به ریاضی اختصاص دهید و روزهای سه‌شنبه و جمعه زبان انگلیسی بخوانید. اگر برنامه‌تان شلوغ است برای پیدا کردن زمان مطالعه انعطاف‌پذیر و خلاق باشید. مثلا اگر با وسایل نقلیه‌ی عمومی به مدرسه یا دانشگاه می‌روید می‌توانید از مدت زمانی که در مسیر هستید برای مطالعه استفاده کنید. همچنین از زمان‌های خالی در ساعات کاری‌تان هم می‌توانید برای مطالعه استفاده کنید.
