والدین باید همیشه به این نکته‌ی کلیدی توجه کنند که وظیفه‌ی آن‌ها تربیت نوجوان است و هدف از این تربیت تبدیل کردن نوجوان به یک بزرگسال مسئولیت‌پذیر است. با توجه به این وظیفه و هدف، والدین نمی‌توانند همیشه فرزندشان را از خطرات نجات دهند، نمی‌توانند زمانی که نه گفتن لازم است بله بگویند، نمی‌توانند عبور فرزندشان از خطوط قرمز را نادیده بگیرند و نمی‌توانند از روی سادگی به بهترین نتایج امیدوار باشند.

همه‌ی والدین در تربیت فرزندشان دچار اشتباه می‌شوند اما می‌توانند با اصلاح سبک تربیتی خود کارهایی انجام دهند که در بهبود رفتار فرزندشان مؤثر باشد و احتمال موفقیت او در آینده را افزایش دهد.

۱. فریاد زدن سر نوجوان

اینکه والدین ناگهان خشمگین بشوند و صدای خود را بلند کنند، موضوعی قابل درک است. هر کسی که با یک نوجوان زندگی کند، می‌داند که گاهی اوقات رفتار او تا چه اندازه می‌تواند آزاردهنده باشد، اما والدینی که همیشه فریاد می‌زنند یا از فریاد زدن به عنوان اولین تنبیه استفاده می‌کنند، باید بدانند که این رفتار هیچ تأثیر مثبتی در تربیت نوجوان نخواهد داشت.

تعیین قوانین و پیامدهای پیروی نکردن از آن‌ها، آن هم به صورت کاملاً واضح و روشن، برای حفظ سلامت ذهن و روح نوجوان و موفقیت در تربیت او ضروری است. والدین باید در یک شرایط آرام با نوجوان خود درباره‌ی همه‌ی موضوعات گفت‌وگو کنند. تکالیف درسی، سیگار کشیدن، مصرف مشروبات الکلی، قوانین مربوط به رفت‌و‌آمد، ارتباط با دوستان و وظایف نوجوان در خانه از موضوعاتی هستند که باید در این گفت‌وگوها مطرح شوند.

بر اساس این روش تربیتی، هنگامی که نوجوان قانونی را زیر پا می‌گذارد، والدین به جای خشمگین شدن و فریاد زدن، به سادگی و با آرامش پیامد این کار را به او یادآوری می‌کنند. این الگوی رفتاری به حفظ آرامش در خانه کمک می‌کند. به ویژه بعد از پایان ساعت کاری و بازگشت به خانه، شما به محیطی آرام نیاز دارید تا با استراحت برای فردا آماده شوید. خشمگین شدن و فریاد زدن شما باعث می‌شود نوجوان هم خشمگین شود، فریاد بزند و رفتار نامناسبی از خودش نشان دهد و این شرایط برای هیچ یک از دو طرف خوشایند نیست.

از طرفی دیگر، نوجوان به این ساختار تربیتی نیاز دارد و این ساختار به آماده شدن او برای ورود به دنیای بزرگسالی کمک زیادی می‌کند؛ دنیایی که باید در آن‌ خواسته‌های رئیس خود را برآورده کند و مجبور است بعضی هزینه‌ها را در موعد مشخص پرداخت کند.

۲. قهر کردن

اگر به نوجوانان بی‌توجهی نشان دهید و آن‌ها را طرد کنید، آن‌ها می‌توانند رابطه‌ی خودشان با شما را به کمترین حد برسانند. اگرچه به نظر می‌رسد بی‌توجهی و کنار کشیدن آسان‌تر از تسلیم شدن در برابر اظهارات گیج‌کننده و فریبنده‌ای است که قبلاً آن‌ها را شنیده‌اید، اما این بدترین رفتاری است که می‌توانید از خودتان نشان دهید.

نوجوانان باید بدانند که والدین به آن‌ها اهمیت می‌دهند، از آن‌ها حمایت می‌کنند و اگر با مشکلی جدی مواجه شوند، می‌توانند روی کمک والدین حساب کنند. به علاوه اینکه اگر یک رابطه‌ی خوب و قوی بین والدین و نوجوان برقرار نشده باشد، قهر کردن به هر اندازه‌ای که باشد مؤثر نخواهد بود.

بنابراین، والدین باید چگونه با نوجوان رفتار کنند که به رابطه‌ی بین آن‌ها لطمه‌ای وارد نشود؟ برای رسیدن به این هدف دو راهکار وجود دارد؛ یکی اینکه والدین تمرین کنند تا بتوانند یک شنونده‌ی فعال باشند و دیگر اینکه فعالیت‌های مورد علاقه‌ی فرزندشان را بشناسند و در آن‌ها با او مشارکت کنند. توجه به علایق نوجوان باعث تقویت رابطه‌ی او با شما و همچنین افزایش اعتماد به نفس در او می‌شود.

۳. تلاش برای دوست بودن با نوجوان

نوجوانان همسالانی دارند که می‌توانند در بین آن‌ها دوستان خوبی پیدا کنند و آن‌ها برای تکمیل این بخش از زندگی به والدین نیاز ندارند. نوجوان به والدین نیاز دارد تا مسئولیت تربیت او را برعهده بگیرند. این بدان معنی نیست که نباید رابطه‌ای دوستانه با فرزندتان برقرار کنید، اما باید رابطه‌ی شما بر اساس مسئولیتی که دارید تنظیم شود.

دوستان با یکدیگر سازش می‌کنند. والدین هم در بعضی موارد با فرزندشان سازش می‌کنند، اما در بعضی موارد هم لازم است قوانینی تعیین کنند و در نتیجه پیامدهای آن را اجرا می‌کنند. دوستان می‌آیند و می‌روند اما والدین همیشگی هستند. رابطه‌ی والدین با فرزندشان خیلی وسیع‌تر و عمیق‌تر از آن است که بتوان آن را با رابطه‌ی بین دوستان مقایسه کرد، چه برسد به اینکه بخواهیم آن‌ها را هم‌تراز هم بدانیم.

در روند تربیت نوجوان نباید به خاطر اینکه نمی‌توانید دوست فرزندتان باشید تأسف بخورید بلکه باید خوشحال باشید که رابطه‌ای بسیار مهم‌تر با او دارید.

۴. فراموش کردن اقتضائات نوجوانی

معمولاً در زندگی مسائل مختلفی وجود دارد که برای والدین نگرانی ایجاد می‌کند. برای نمونه، شاید نزدیک شدن به زمان بازپرداخت وام مسکن موضوعی به شدت استرس‌زا باشد. همه‌ی این نگرانی‌ها و استرس‌ها باعث می‌شوند تا والدین فراموش کنند که فرزندانشان هم نگرانی‌هایی دارند.

اگرچه معمولاً والدین نگرانی‌های نوجوان را با نگرانی‌های زندگی بزرگسالی مقایسه می‌کنند و به همین جهت آن‌ها را کم‌اهمیت در نظر می‌گیرند، اما والدین نباید فراموش کنند که این نگرانی‌ها برای نوجوان مهم هستند.

مسائل مختلفی می‌تواند برای نوجوان استرس ایجاد کند؛ تغییرات هورمونی، تکالیف مدرسه، وظایف آن‌ها در خانه و مشکلاتی که در روابط آن‌ها با همسالان پیش می‌آید. پذیرش و درک این نگرانی‌ها در فرایند تربیت نوجوان مهم است.

۵. نجات دادن

کودکانی که همیشه والدین آن‌ها را نجات داده‌اند، وقتی به بزرگسالی می‌رسند نمی‌دانند که در دنیای واقعی باید چه عملکردی داشته باشند؟

تصمیم‌گیری به افزایش اعتماد به نفس کمک می‌کند، بنابراین به نوجوان اجازه دهید خودش انتخاب کند. مزایا و معایب را با نوجوان در میان بگذارید اما اجازه دهید خودش تصمیم‌گیری کند و مسئولیت نتایج این تصمیم‌گیری را برعهده بگیرد.

نباید نگران تصمیمات اشتباه نوجوان باشید چرا که تنها عاملی که باعث می‌شود همه‌ی ما بیشتر بیاموزیم اشتباه کردن و تجربه کردن پیامدهای آن است.‌ اکنون نوجوان در خانه و کنار والدین است و می‌تواند در صورت ضرورت از پشتیبانی و کمک آن‌ها بهره‌مند شود. به علاوه اینکه اشتباهاتی که اکنون مرتکب می‌شود معمولاً کوچک‌تر هستند و پیامدهای خفیف‌تری دارند. در آینده و در زندگی بزرگسالی و وقتی که تنها باید روی خودش حساب کند، اشتباهات بزرگ‌تر و پیامدها شدیدتر خواهند بود. شما به عنوان والدین او کدام را ترجیح می‌دهید؛ تجربه‌هایی کوچک‌تر در دوران نوجوانی یا تجربه‌هایی بزرگ در دوران بزرگسالی؟

زندگی پر از اشتباهات کوچک و بزرگ است و نوجوان باید یاد بگیرد که چگونه از آن‌ها عبور کند.گاهی اوقات باور والدین این است که با نجات دادن فرزندشان از هر اشتباهی به موفقیت بیشتر او در آینده کمک می‌کنند اما در واقع با این راهکار تنها چیزی که در آینده فرزندشان با آن مواجه می‌شود شکست‌های پی‌درپی است.

مهم‌ترین نکته‌ای که باید در تربیت نوجوان رعایت کنید این است که نباید مسئولیت اشتباهات او را برعهده بگیرید. وقتی نوجوان با مشکلی مواجه می‌شود، نباید مشکل او را حل کنید. شما تنها می‌توانید او را راهنمایی کنید و این نوجوان است که باید با استفاده از راهنمایی‌های شما خودش مشکل را حل کند.

نوجوان برای اینکه یک اشتباه را تکرار نکند، باید از پیامدهای آن رنج ببرد.