گاهی اوقات دشوار است که بگوییم کدام نشانهی بیماری در کودکان نیاز به تماس با مطب دکتر کودک دارد. کدام درجه حرارت در واقع به عنوان تب بالا طبقهبندی میشود؟ چه نوع شکمدرد به این معنی است که کودک شما به بیش از یک دلدرد ساده مبتلا است؟ وقتی چیز واقعاً ترسناکی اتفاق میافتد، مثلاً کودک شما ناگهان غرق در کهیر میشود، آیا باید با پزشک اطفال خود تماس بگیرید یا مستقیماً به اورژانس بروید؟
باید به یاد داشت که نقش والدین به عنوان مراقبین و محافظین سلامت کودکان، بسیار حیاتی است. این نقش مستلزم آموزش و آگاهی پدر و مادران در زمینه نشانههای بیماریها و مشکلات پزشکی مختلف است. از این رو، همواره باید آمادگی داشته باشیم تا در مواجهه با هر نشانه مشکوکی، مشاوره پزشکی بگیریم تا به سلامتی و رشد سالم فرزندانمان کمک کنیم.
آنیتا چاندرا پوری (Chandra-Puri, M.D)، پزشک متخصص اطفال در گروه پزشکان نورث وسترن در شیکاگو و سخنگوی آکادمی متخصصان اطفال آمریکا میگوید: «والدین باید همیشه هوشیار و مراقب باشند و هنگامی که نگران چیزی هستند به دنبال مراقبتهای پزشکی فوری باشند.»
این رویکرد که حالا صبر کنیم تا ببینیم چه اتفاقی میافتد شاید برای برخی از مشکلات بیماری در کودکان جواب بدهد ولی علائمی هستند که به هیچ وجه نباید آنها را نادیده گرفت و رسیدگی آنها را به عقب انداخت.
تب ۱۰۰.۴ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر در نوزاد کمتر از ۳ ماه، بالاتر از ۱۰۱F یا ۳۸.۳C در نوزاد ۳ تا ۶ ماهه یا بالاتر از ۱۰۳F یا ۳۹.۵C در یک کودک ۶ ماهه تا ۲ ساله تب بالا محسوب میشود.
پزشکان اطفال تاکید میکنند که وقتی تب میآید، عدد روی دماسنج به اندازهی وضعیت کودک شما مهم نیست. یک استثنای بزرگ: نوزادان زیر ۳ ماه در صورت افزایش تب به ۳۸ درجه به مراقبتهای پزشکی فوری نیاز دارند. اگر تب آنها ناشی از یک عفونت باکتریایی مانند عفونت مجاری ادراری باشد، میتواند به سرعت در بدن پخش شود. معمولاً تب فقط ناشی از یک ویروس معمولی است که این علائم را ایجاد میکند، اما برای اطمینان باید فوری بررسی شود. مهم است که فوری با پزشک خود تماس بگیرید. اگر بعد از ساعت اداری است، مستقیم به اورژانس بروید. در بچههای بزرگتر از ۲ سال، تا زمانی که به نظر میرسد کودک شما به خوبی هیدراته شده و عملکرد طبیعی دارد، تب، اورژانسی نیست. برای راهنمایی با پزشک اطفال خود تماس بگیرید.
تبی که با درمان کاهش نمییابد یا بیش از پنج روز طول میکشد، حتما باید بررسی شود. اگر به کودک خود یک کاهشدهنده تب مانند استامینوفن یا ایبوپروفن دادهاید و عدد روی دماسنج در عرض چهار تا شش ساعت تکان نمیخورد، با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. این نشانهی آن است که عفونت احتمالا آنقدر قوی است که بدن نمیتواند با آن مقابله کند و پزشک شاید بخواهد یک معاینه کامل برای تعیین علت انجام دهد. تب ناشی از یک ویروس معمولی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا معمولا در عرض پنج روز از بین میرود. تبی که طولانیتر باقی میماند، حتی زمانی که درجه آن پایین باشد، ممکن است ناشی از عفونتی مانند ذاتالریه باکتریایی باشد که نیاز به درمان آنتیبیوتیکی دارد.
با دیدن تب همراه با سفت شدن گردن یا سردرد یا بثورات پوستی یا کبودی یا شبیه به نقاط قرمز ریز فوری با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا اینها میتوانند علائم مننژیت باشند که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
بثوراتی که شبیه چشم گاو است یا از نقاط قرمز ریز تشکیل شده است که با فشار دادن پوست ناپدید نمیشوند یا کبودی بیش از حد، بثورات حلقهای شکل با یک نقطه رنگ پریده در مرکز که میتواند نشاندهنده بیماری لایم باشد، علامتهایی پوستی هستند که باید فوری پیگیری شوند. اگر لکههایی با اندازه دقیق زیر پوست مشاهده کردید، فوراً کمک بگیرید. این علامت میتواند نشان دهنده بسیاری از بیماریهای جدی باشد. هرگونه کبودی غیرقابل توضیح و گسترده ممکن است نشانهای از یک اختلال خونی احتمالی باشد. علاوه بر این، بثورات لکهدار، که اغلب کمی برآمده است، ممکن است نشانه یک واکنش آلرژیک باشد. اگر کودک شما نیز دچار مشکل تنفسی یا بیقراری یا بیحالی است، باید فوراً توسط پزشک معاینه شود.
خال جدید یا در حال تغییر یک نشانه است. روی خالهای فرزندتان، به ویژه خالهایی که از بدو تولد داشته است، دقت کنید. زیرا این خالها در معرض خطر بیشتری برای بدخیم شدن هستند. اگر متوجه شدید خال نامنظم است، لبههای ناهمواری دارد، همه یک رنگ نیست یا برآمده است، به پزشک خود اطلاع دهید. همه اینها میتواند نشانههایی از سرطان پوست بالقوه باشد.
درد معدهای را که در سمت راست پایین یا به شکل ناگهانی و گرفتگی است و میآید و میرود را جدی بگیرید.
اگر کودک شما در سمت راست پایین درد دارد، از او بخواهید بالا و پایین بپرد. اگر این کار برای او آزاردهنده است و باعث درد میشود، میتواند نشانهی آپاندیسیت باشد. اگرچه آپاندیس در سمت راست پایین شکم است، اما درد ناشی از آپاندیسیت میتواند از اطراف ناف شروع شده و به سمت راست منتقل شود. در پی درگیری با یک ویروس معمولی معده، معمولاً تب، استفراغ، سپس معده درد و اسهال وجود دارد. در آپاندیسیت گاهی اسهال، بعد درد شکم، بعد استفراغ، بعد درد و سپس تب ظهور میکند. اگر متوجه این علائم شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. آپاندیسیت به سرعت پیشرفت میکند و زمانی که زود تشخیص داده شود، به بهترین شکل درمان میشود.
اگر کودک شما زیر ۴ سال سن دارد و به درد معدهای دچار است که در بیش از یک دقیقه دو برابر میشود و در دقیقه بعد خوب شود، میتواند نشانه انواژیناسیون باشد. یک اختلال جدی که معمولاً کودکان خردسال را تحت تاثیر قرار میدهد. جایی که یک قسمت روده به قسمت دیگر میلغزد. این درد در ۲۰ تا ۶۰ دقیقه افزایش مییابد و میتواند با استفراغ، تب، خون در مدفوع یا حرکات رودهای همراه باشد. اگر فرزندتان درد شدید داشت با پزشک خود تماس بگیرید. اگر دردهای ناگهانی و نشانهای در مدفوع وجود داشت، مستقیماً به بیمارستان بروید.
سردردی که در اوایل صبح رخ میدهد یا کودک شما را در نیمه شب از خواب بیدار میکند یا با استفراغ همراه است میتواند نشانهی میگرن باشد. پزشک شما میتواند درمان مناسب را برای آن تعیین کند. میگرن در کودکان خطرناک نیست با این حال، سردردهای صبحگاهی و نیمهشب میتواند نشانهای از چیزی جدیتر باشد و به همین دلیل است که باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.