آداب عید نوروز
1.غسل، پوشیدن لباس تمیز و زدن عطر:
امام صادق(علیه
السلام)می‌فرماید: «هنگامی که نوروز آمد، غسل کن ونظیف‌ترین لباسهای خود را
بپوش و با خوشبوترین عطرها خود رامعطر ساز. (23)
2.روزه داری برپایی نماز و یاد خدا با تکبیر و تهلیل:
امام ششم(علیه السلام)فرموده‌اند: «چه خوب است که در این روز، روزه‌دارباشی! (24)
دستور چهار رکعت نماز، سجده شکر و دعای مخصوص این روزدر روایتی ارجمند از معصوم(علیه السلام)نقل شده است.
استغفار و توبه، یاد خدا با تکبیر و تهلیل (لااله الاالله) ازدیگر آداب روز
عید است که معصوم(علیه السلام)بدان سفارش فرموده است.همانگونه که رسول خدا
(صلی الله علیه و آله و سلم)فرمودند:
زینوا اعیادکم‌بالتکبیر» عیدهای خود را با آهنگ زیبای تکبیر بیارایید. (25)
3.آراستگی ظاهری; پیراستگی باطنی
امام زین العابدین(علیه السلام)فرمودند:
همه شما باید در روز عید زینت نموده و غسل کنید و آرایش‌نمایید و از دعاهای
وارد شده در آن به قدر توان و فرصت‌بخوانید... و مبادا کاری کنید که چهره
ظاهر شما زیبا و عمل ورفتار شما پست و زشت‌باشد. (26)
پیشوای هفتم، امام باقر(علیه السلام)در باره‌آیه «خذوا زینتکم عند کل مسجد» چنین می‌فرماید:
یعنی‌لباسهایی را که بدانها خود را زینت می‌کنید در روزهای جمعه وعید برای نماز بپوشید. (27)
4.دادن هدیه و بر پایی جشن و شادمانی
یکی از یاران
امام‌صادق(علیه السلام)از حضرت در باره مرد ثروتمندی پرسش نمود که در
روزمهرگان یا عید نوروز مردم به او هدیه می‌دهند اما او در عوض‌احسانی
نمی‌کند.
امام فرمودند: «آیا آنها اهل نماز هستند؟» گفتم: آری
حضرت‌فرمودند: «هدیه آنها را باید بپذیرد و او نیز در مقابل برای‌آنها هدیه‌ای بفرستد. (28)
برخی سخنان اهل بیت(علیهم السلام)سرپرستان خانه‌ها را به سخاوت و گشایش در
زندگی در ایام عیدفرا خوانده تا خاطره‌ای شیرین و به یاد ماندنی برای اهل
خانه‌به جای ماند و حالت جشن و شادی پیدا کند. روزی شهاب به امام‌صادق(علیه
السلام)عرض می‌کند:
حق زن بر شوهرش چیست؟
حضرت می‌فرماید: «...
هر میوه‌ای که‌مردم از آن می‌خورند باید به اهل بیتش بخوراند و خوراکی را
که‌مخصوص ایام عید است و در غیر ایام به آنها نمی‌رساند، در ایام‌عید برای
آنان تهیه کند.»(29)
و در سخن دیگر امام رضا(علیه السلام)فلسفه‌این عمل را این گونه می‌فرماید:
سزاوار است که مرد بر عیالش‌توسعه و گشایش دهد تا آرزوی مرگ او را نکنند. (30)
5.دید و باز دید:
حضور در شادیها و مشکلات مسلمانان ازدیگر آداب عید نوروز، دیدار برادران و خواهران مسلمان و آگاهی‌از شادیها و اندوههای دیگران است.همانگونه که معصوم(علیه السلام)فرمودند:
«هو یوم الفیروز و کان یوم علیه لهم یجتمع الیه الناس ...» (31) این روز، نوروز است که مردم در آن اجتماع دارند و همدیگر راملاقات می‌کنند تا...
حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)با اشاره به مراسم عیدفرموده‌اند:
دختران و زنان پرده‌نشین خود را بگویید تا روزهای عید در جمع‌مسلمین و خطبه و دعای عید حاضر شوند. (32)
در نهج البلاغه اشاره به‌خروج مردم از خانه‌ها و اجتماع آنان در مصلای شهر جهت عبادت ودیدار همدیگر دارد. (33)
افزون بر روح پرستش، روحیه بخشش نیز درایام نوروز و دیگر اعیاد ارزشمند و حتی ضروری است. همان گونه‌که بلال با دستور رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم)در عید فطر صدقه‌های زنان،دستبندهای بزرگ و کوچک و گوشواره‌های آنان را جمع‌آوری می‌نمودتا به مصرف مسکینان و فقرا برسانند.
آری، فرخنده باد نوروز بر آگاهان و بیداران که در گستره شادی‌خود، دیگران را سهیم می‌کنند و «یاران در انتظار» را با ریزش‌سخاوت خود لبخند شادمانی می‌بخشند که این روزها نیز می‌گذرد وشادیها و شیونها پایان می‌پذیرد و سر انجام کتیبه اعمال ماآینه انسانیت و صحیفه سرنوشت ما خواهد بود.
منابع:
23 .همان، تفسیر جامع البیان، ج 2، ص 157، تفسیر المیزان، ج 20، ص 144، مفاتیح الجنان، اعمال نوروز.
24.همان، ص 59، میزان الحکمة، ج 7، ص 133، تفسیر المیزان، ج 30، ص 300، مفاتیح الجنان، اعمال نوروز.
25.مستدرک الوسائل، ح 6670، بحار الانوار، ج 13، ص 121.
26.وسائل الشیعه، ج 5، ص 115.
27.همان، ج 12، ص 213.
28.وافی، ج 3، ص 116، تفسیر المیزان، ج 30، ص 200.
29.وسائل الشیعه، ج 15، ص 249.
30.بحار الانوار، ج 13، ص 148، ج 14، ص 150.
31.عید، ص 57، میزان الحکمة، ج 7،ص 131.
32.شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 3، باب 49، ص 225.
33.عید، ص 65.
