گفته اند اگر روزه این روز (که جبران گناهان است) باعث ضعف و سستی دردعا شود نباید روزه پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله نماز ظهر و عصر را در این روز با یک اذان و دو اقامه و به سرعت خواندندو بزرگ ترین گناهکار در این روز کسی است که دچار یأس از رحمت پروردگار شود و با درک مباهات خدا بر ملائکه انسان پشیمانی که در پی بازسازی خود است، انسان ژولیده و خاک آلودی که از راه های دور و ای حسین علیه السلام تو در این دشت چه خواندی که هنوزسنگ های جبل الرحمه، از گریه تو نالانندعشق را هم ز تو باید آموختو مناجات و صمیمیت راو عبودیت راو خدا را هم باید ز کام تو شناخت.

جغرافیای عرفات

سرزمین عرفات جلگه ای وسیع و هموار، خشک و سوزان، بی آب و گیاه و موّاج از ماسه های نرم ساحلی است.

این سرزمین مقدس در دامنه کوه جبل الرحمه، در 24 کیلومتری جنوب شرق مکه، در فاصله بین «ثَویَه»، «عُرَنَه»، «نَمِرَه» تا ذی المجاز و به طول 12 کیلومتر و عرض 5/6 کیلومتر است.

وقوف عرفات

وقوف از ارکان حج است. حج بدون وقوف، حج نیست. همچنان که پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمودند «الحَجُّ عَرَفه».

وقوف، درنگ و تأمل در شناخت خود و خدای متعال رسیدن به مقام تسلیم کامل در مقابل خدا و اطاعت بدون چون و چرای ذات اقدس حق، جلّ ثنائه، است.

عرفه روز دعا و نیایش

اصلی ترین اعمال این روز مبارک دعا و نیایش و گریه و زاری به درگاه احدیت است؛ تاجایی که گفته اند اگر روزه این روز (که جبران گناهان است) باعث ضعف و سستی دردعا شود نباید روزه گرفت. پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله نماز ظهر و عصر را در این روز با یک اذان و دو اقامه و به سرعت خواندندو این کار را به منظور فراغت یافتن برای دعا در این روز انجام دادند.

روز عرفه، روز اشک ها و ناله های امام حسین علیه السلام و امام سجاد علیه السلام و روز نیایش پیامبران و اولیای خداست.

اینیستاگرام موسسه خیریه جوادالائمه (ع)

ادرس تلگرام موسسه ===== javadalameofficial@ (عضو شوید)

سلام بر بخشیده شدگان

سلام بر بندگانی که روز عرفه را به بهترین وجه به پایان برده اند و به مقامی رسیده اند و دربارگاه خداوند، تبارک و تعالی، نجات انسان را از رذایل پست حیوانی درخواست کرده اند.

سلام بر کسانی که دراین روز بزرگ، غیر از خدا، ندیده اند و آنچنان مورد بخشش قرار گرفته اند که خداوند بزرگ ملائکه را بر بخشش خودش شاهد می گیرد و می فرماید: «ای ملائکه آگاه باشید و شاهد باشید که تمام انسان ها را در این روز بخشیدم».

سلام بر انسان های موحدی که ملائکه در این روز به آنها می گویند «گذشته های شما بخشیده شد. به هوش باشید که در آینده چه می کنید».

دامنه بخشایش

روز عرفه روز لطف کامل حق به فاجر و نالایق، روز گسترش دامنه ی رحمت الهی برای نیکوکاران و شفاعت کردن نیکوکاران برای گناهکاران و روز بخشایش انسان ها در اقصی نقاط جهان است. امام جعفرصادق علیه السلام فرمودند: «هیچ مردی از مومنان یک آبادی نیست که در عرفه وقوف کند، مگر این که خداوند همه مومنان آن آبادی را بیامرزد و هیچ مردی از مومنان خانواده ای نیست که در عرفه وقوف کند، مگر این که خداوند مومنان آن خانواده را بیامرزد».

خانه پاک، مهمان پاک

انسان در عرفات، سرزمین شناخت و معرفت، در انتظار ورود به حرم امن الهی، جایگاه دوری از رذالت های نفسانی به پاک کردن خود و زدودن رذایل نفسانی می پردازد و با پافشاری بر این خواست تعالی بخش، لیاقت دخول به حرم شریف را پیدا می کند و زایر و حج کننده واقعی می شود.

بدترین افراد در روز عرفه

کسانی که دراین روز مبارک، به جای توجه و درخواست از خداوند منّان و پافشاری به درگاه حق برای برآوردن حاجت خود، به غیر خدا توجه کنند و دست نیاز به غیر خدا دراز کنند، از بدترین مخلوقات خدایند.

بزرگ ترین گناهکار در این روز کسی است که دچار یأس از رحمت پروردگار شود و با درک نکردن حقیقت این روز شریف گمان کند که بخشوده نمی شود. زیرا در این روز مبارک گناهانی بخشوده می شود که در هیچ وقت دیگر بخشوده نمی شود.

مباهات خدا بر ملائکه

انسان پشیمانی که در پی بازسازی خود است، انسان ژولیده و خاک آلودی که از راه های دور و دراز، با لباسی سفید ساده و با قلبی آکنده از شوق به رب العالمین به این صحرا آمده و اشک ریزان و زاری کنان در این صحرای خشک و سوزان فقط خدا را می خواند عامل مباهات خداوند سبحان بر ملائکه است. امام سجاد علیه السلام ، می فرمایند: خداوند، تبارک و تعالی، به سبب انسان هایی که در عرفات وقوف کرده اند بر فرشتگان مباهات می کند.

شیطان و عرفه

در این روز که شناخت و آگهی اساس وجودی انسان را پی افکندو در این مکان که جایگاه معرفت حقیقی انسان نسبت به خود و پروردگار جهانیان است، تنها مخلوق مأیوس و دور از کمال شیطان است. در حدیث آمده است: هیچ روزی شیطان خوارتر و رانده تر و خشمناک تر از روز عرفه نیست.

منشور جهانی اسلام

پیغمبر صلی الله علیه و آله در حجة الوداع بر فراز عرفه رفتند و در بعد از حمد و ستایش خداوند فرمودند: «خون ها و مال های شما در این روز و در این مکان محترم است [...] مواظب شیطان و دسیسه های او باشید. از آرای باطل که عامل انحراف است، بپرهیزید، آگاه باشید که زنان شما را بر شما حقی است؛ درباره آنها از خدا بترسید و با آنها به نیکی رفتار کنید. من در میان شما کتاب و عترتم را گذاشتم؛ اگر به آن دو تمسک کنید، هرگز گمراه نخواهید شد.

ای مردم پروردگار شما یکی و پدرتان نیز یکی است. همه فرزند آدم علیه السلام اید و آدم علیه السلام از خاک است. عربی را بر عجم برتری نیست و گرامی ترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شما است. احکام اقتصادی، اجتماعی اسلام را بشناسید و از آنها پیروی کنید».

دعا در روز عرفه

دعاسلاحی برّنده، دور کننده شیطان، و مغز عبادت است.

دعا سلاح مومنان و انبیاء و اولیای خدا و دوست داشتنی ترین اعمال نزد خداوند است؛ زیرا سخن بنده است با خدا؛ درخواست و پافشاری عبد است به درگاه پروردگار و متوجه کننده انسان به خدا و دور کننده شیطان است. دعا بهترین کارها در روز عرفه است.

حسین علیه السلام و عرفه

روز عرفه امام حسین علیه السلام از خیمه خارج شد و همراه با شیعیان در صحرای عرفات، با توجه کامل و تضرع و زاری با خدا به راز و نیاز پرداخت.

ای حسین علیه السلام

تو در این دشت چه خواندی که هنوز

سنگ های جبل الرحمه، از گریه تو نالانند

عشق را هم ز تو باید آموخت

و مناجات و صمیمیت را

و عبودیت را

و خدا را هم باید ز کام تو شناخت.

در دعای عرفه

تو چه گفتی

تو چه خواندی که هنوز

تب عرفان تو در پهنه این دشت به جاست.

ای حسین علیه السلام

ای زلال ایمان

مرد عرفان و سلاح،

در دعای عرفه

تو چه خواندی، تو چه گفتی، کامروز

زیر هر خیمه گرم،

یا که در سایه هر سنگ بزرگ

یا که در دامن کوه

حاجیان گریانند

با تو در نغمه و در زمزمه اند.

مناجات امام حسین علیه السلام در روز عرفه

الهی به حقیقت ایمانم و تصمیمات یقینی خودم و پاک بودن شناخت توحیدیم و به نادیدنی های درونم که تنها تو بدان آگاهی، گواهی می دهم که اگر بخواهم شکر یکی از نعمت های تو را در تمام عمرم ادا کنم نمی توانم؛ و اگر خودم و تمام شمارش گران جمع شویم که نعمت های تو را شمارش کنیم، نمی توانیم. چگونه از پس شمارش نعمت هایت برآییم حال آن که خود در کتاب گویایت و با بیان درستت فرموده ای «اگر بکوشید نعمت های خدا را شماره کنید، نمی توانید».

شِبلی و عرفات

امام زین العابدین علیه السلام در یکی از سفرهای حج، وقتی شبلی به استقبال ایشان می آید از او می پرسند: حج کرده ای؟ می گوید: بلی. امام علیه السلام فرمودند: آیا هنگام توقف نزد عرفات، در این اندیشه بودی و این معرفت را یافتی که همه معارف و دانش ها از آن خداوند است و نامه اعمال و لوح سرنوشت تو در دست اوست، و همو بر نهان تو آگاه است؟ شبلی گفت: نه

امام علیه السلام فرمود: آن گاه که در «جبل الرّحمه» بالا می رفتی، در این اندیشه بودی که خداوند بر هر مرد و زن با ایمان، رحمت می آورد و آنان را زیر لوای ولایت خویش می دارد؟ شبلی گفت: نه

امام علیه السلام فرمود: در نَمِره قصد کردی که کسی را به کاری امر نکنی، مگر این که خودت آن را انجام دهی، و از کاری باز نداری، مگر این که خویشتن از آن دوری گزینی؟ شبلی گفت: نه

امام علیه السلام فرمود: هنگام توقف در «عَلَم» و «نمرات» به یادداشتی که آنها کارهایت را می بینند و همراه نگهبانان الهی و به فرمان پروردگار آسمان ها، نگهبان تواند؟ شبلی گفت: نه، امام علیه السلام فرمود:

پس در عرفات توقف نکرده ای و بر کوه رحمت بالا نرفته ای و نَمِره را شناخته ای و دعا نخوانده ای و نزد نمرات درنگ نکرده ای!

دعای عرفه

بار الها، تو در هر زمان دین خودت را با پیشوایی تایید کرده ای و او را راهنمای بندگان گمراه و عَلَم هدایت ساخته ای. پیمان او را در حکم پیمان خود و او را وسیله خشنودی خودت قرار دادی و فرمانبرداری او را واجب کردی و به اطاعت از او و به سبقت نگرفتن و واپس نماندن از او فرمان داده ای. پس او نگهدارنده پناهندگان و قرارگاه مؤمنان و ریسمانِ محکم چنگ زنندگان و روشنایی تمام جهانیان است. بار خدایا ما را فرمانبردار و یار و پشتیبان او کن و از جویندگان خشنودی اش ساز.

کوچ از عرفات

حج گزار بعد از غروب آفتاب با سکینه و وقار به سوی مشعر حرکت آغاز می کند تا با شعور کامل، و برای همیشه شیطان وسوسه گر را براند و او را مأیوس کند.

پهن دشت عرفات

وادی معرفت است

و به مشعر وصل است

وادی شورو شعور

* * * * *

شناخت خدا در دعای عرفه

خدایا مرا در راهی قرار ده که زودتر به وصال و شهود جمالت برسم. بار خدایا، تویی که در همه موجودات تجلی کردی و خودت را بمن شناساندی، تا به چشم باطن، در هر چیز آشکارا تو را دیدم.

بار الها، تویی که با تابیدن انوار بر دل مشتاقانت نعمت شناخت خود را به آنها ارزانی داشتی. معبودا، به آن مقام ترس توام با توجه مرا برسان چنان که گویا ترا می بینم.

پروردگارا، چه هنگام نهان بوده ای تا لازم باشد برهانی بر وجودت اقامه شود.

چگونه پنهانی و حال آن که تو فقط آشکاری؛ چگونه غایبی و حال آن که تو تنها دیده بان حاضر و آگاهی.

کور باد چشمی که تو را نگهبان خود نبیند.

بار خدایا، تویی آن که اندیشه ها از ادراک حقیقت ذات تو درمانده اند؛ و فهم ها از شناخت چگونگی تو عاجزاند؛ و دیده ها جایگاه کجایی تو را در نمی یابند.

«ای آخرین مقصود طالبان و مشتاقان عالم و منتهای آروزی دل امیدواران، ای آن که علم تو همه چیز را فرا گرفته است. و حلم و رأفت و رحمت تو پوزش پذیران را فرا گرفته است.

حمد و ستایش خدا در دعای عرفه

ستایش می کنم خدای را، همانند ستایش فرشتگان مقرب و انبیای مرسل.

«خدایا، ستایش می کنم تو را، ستایشی که فقط تو سزاوارش باشی و موجب تقرّب به خیر تو نشود.

درود بر محمد و آل او در دعای عرفه

پروردگارا، بر محمد صلی الله علیه و آله و آل او درود فرست؛ درودی که او را خشنود گرداند و بر خشنودی او بیفزاید؛ درودی که تو را خشنود کند و بر خشنودی ات بیفزاید؛ درودی که جز آن را برای آن بزرگوار نپسندی و جز او را شایسته آن ندانی.

خدایا، بر محمد و خاندان بزگوار آن حضرت درودی فرست که نه آغاز آن را حدی باشد و نه مدت آن را پایانی و نه آخر آن را کرانی.

درود بر دوستان ائمه علیهم السلام

«بار خدایا، بر دوستان ائمه علیهم السلام که به مقام و مرتبه آنها اقرار دارند درود فرست. همان ها که راه امامان را پیروی می کنند، به ریسمان محکم آنها چنگ می زنند، به دوستی آنها تسمک می جویند، به امامت و پیشوایی اشان اقتدا می کنند، و پیروی از ایشان می کوشند، در انتظار حکومت حق ایشان نشسته اند و چشمان خود را به سوی آنها دوخته اند.

«بار الها، از فقر مادی و معنوی و از پراکندگی امور و از وسوسه های درونی و از آتش خشم تو و عذاب جهنم و فشار و سنگینی قبر به تو پناه می برم. بار خدایا، معبودا، ای کسی که فریاد و فغان خلق به زبان های گونه گون به درگاه با شکوه ات بلند است، زشتی های ما را به پرده عفو و بخشش و کرمت بپوشان.

خدایا، مرا از گرداب بحر فتنه و کام نهنگ رهایی ده و از سرگرم شدن به نعمت و فراموش کردن نقمت، درپناه خودت محفوظ دار.

بار خدایا، بیم و هیبت خودت را در دل من بینداز و برای دیدارت مشتاق و دل کنده از دنیا بساز و بر توبه ای خالص توفیقم ده.

بار خدایا، مرا به غیر خودت واگذار مکن. معبودا، مرا به که وامی گذاری؟ به خویشاوندی که قطع علاقه کند، یا به بیگانه ای که با من ترشرویی کند، یا به کسانی که مرا خوار می کنند؟

بار خدایا، قضا و قدرت را بر من خیر و مبارک ساز، تا به درجه ای از شناخت برسم که تعجیل آنچه تو دیر می خواهی، نخواهم و تأخیر آنچه تو زود می خواهی، نخواهم.

بار خدایا، به من بی نیازی و یقین قلبی و اخلاص و روشن بینی و شناخت دین عنایت فرما.

موسسه خیریه جوادالائمه (ع)-اولین و بزرگترین مرکر نگه داری کودکان بی سرپرست